.png)
Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt lịch sử trong hệ thống giáo dục Việt Nam khi lần đầu tiên áp dụng hoàn toàn Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 cho kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học. Những đổi mới căn bản này không chỉ thay đổi cấu trúc kỳ thi mà còn tác động sâu rộng đến toàn bộ hệ thống giáo dục, từ phương pháp dạy học đến cách thức xét tuyển đại học. Với việc giảm từ 6 môn thi xuống còn 4 môn, bỏ xét tuyển sớm và áp dụng 19 phương thức xét tuyển mới, kỳ thi 2025 hướng tới mục tiêu đánh giá năng lực toàn diện thay vì chỉ kiểm tra khả năng ghi nhớ. Những thay đổi này đặt ra cả cơ hội và thách thức cho hơn 1,2 triệu thí sinh dự thi, đồng thời yêu cầu sự thích ứng từ các trường đại học, giáo viên và phụ huynh trong việc tiếp cận mô hình giáo dục mới.
Cải Cách Cấu Trúc Kỳ Thi Tốt Nghiệp THPT
Giảm Môn Thi và Buổi Thi
Thay đổi căn bản nhất của kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 là việc giảm đáng kể số môn thi và buổi thi so với các năm trước. Từ năm 2025, thí sinh chỉ cần thi 4 môn thay vì 6 môn như năm 2024, bao gồm 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn, cùng 2 môn tự chọn trong số các môn được học ở lớp 12. Số buổi thi cũng giảm từ 4 buổi xuống còn 3 buổi, giúp giảm áp lực và chi phí tổ chức thi. Cụ thể, kỳ thi sẽ diễn ra từ ngày 25-28/6/2025, trong đó ngày 25/6 là làm thủ tục dự thi, ngày 26-27/6 tổ chức thi chính thức, và ngày 28/6 dự phòng.
Cấu Trúc Đề Thi Mới
Đề thi năm 2025 có những thay đổi quan trọng về cấu trúc nhằm đánh giá năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Môn Ngữ văn vẫn giữ nguyên hình thức thi tự luận trong 120 phút, với 2 phần: Đọc hiểu (4 điểm) và Viết (6 điểm). Các môn khác thi theo hình thức trắc nghiệm với 3 dạng thức câu hỏi mới: trắc nghiệm nhiều lựa chọn (0,25 điểm/câu), trắc nghiệm Đúng/Sai (0,1-1 điểm/câu tùy số ý đúng), và trắc nghiệm trả lời ngắn (0,25-0,5 điểm/câu). Đáng chú ý, đề thi Toán giảm từ 50 câu xuống còn 34 câu, còn đề thi ngoại ngữ giảm từ 50 câu xuống 40 câu do có thêm dạng câu hỏi trả lời ngắn đòi hỏi nhiều thời gian suy nghĩ hơn.
Điều Chỉnh Xét Công Nhận Tốt Nghiệp
Một thay đổi quan trọng khác là việc tăng tỷ lệ sử dụng điểm học bạ trong xét công nhận tốt nghiệp từ 30% lên 50%, kết hợp với 50% điểm thi. Điểm học bạ giờ đây được tính từ cả 3 năm lớp 10, 11, 12 với trọng số khác nhau, thay vì chỉ tính lớp 12 như trước. Bộ GD&ĐT cũng bỏ việc cộng điểm chứng chỉ nghề và không quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ thành điểm 10 như trước đây. Những điều chỉnh này nhằm đánh giá sát hơn năng lực người học theo Chương trình GDPT 2018 và thúc đẩy việc dạy học ngay từ khi học sinh bước vào bậc THPT.
Cách Mạng Trong Tuyển Sinh Đại Học
Bỏ Xét Tuyển Sớm
Thay đổi đáng chú ý nhất trong tuyển sinh đại học 2025 là việc bỏ hoàn toàn xét tuyển sớm. Tất cả thí sinh, trừ các trường hợp xét tuyển thẳng theo quy định, sẽ tham gia xét tuyển trong một đợt duy nhất. Điều này nhằm đảm bảo tính công bằng giữa các thí sinh và giảm áp lực phải "chạy đua" nộp hồ sơ xét tuyển sớm tại nhiều trường như trước đây. Hệ thống xét tuyển chung của Bộ GD&ĐT sẽ tự động xử lý dữ liệu của thí sinh theo nguyên tắc bình đẳng giữa các phương thức.
19 Phương Thức Xét Tuyển Mới
Bộ GD&ĐT đã điều chỉnh số phương thức xét tuyển từ 20 xuống còn 19 phương thức, trong đó bỏ 4 phương thức cũ và thêm 3 phương thức mới. Các phương thức mới bao gồm: sử dụng chứng chỉ quốc tế SAT, kỳ thi V-SAT, và sử dụng kết quả kỳ thi V-SAT do đơn vị khác tổ chức. Thí sinh có thể lựa chọn cùng lúc nhiều phương thức, thậm chí cả 19 phương thức, để tối ưu cơ hội trúng tuyển.
Quy Đổi Điểm Minh Bạch
Một điểm mới quan trọng là yêu cầu các trường đại học phải xây dựng và công khai quy tắc quy đổi điểm trúng tuyển tương đương giữa các phương thức. Điều này nhằm tránh chênh lệch quá lớn giữa các phương thức xét tuyển, đặc biệt tình trạng điểm học bạ thấp hơn đáng kể so với điểm thi THPT. Bộ GD&ĐT cũng quy định điểm cộng khuyến khích và điểm thưởng không được vượt quá 10% mức tối đa của thang điểm xét tuyển. Thí sinh không cần chọn mã phương thức hoặc tổ hợp xét tuyển mà hệ thống sẽ tự động xét theo phương thức có kết quả cao nhất.
Ứng Dụng Công Nghệ Trong Tuyển Sinh
Hệ Thống Hỗ Trợ Tuyển Sinh Chung
Một trong những đổi mới nổi bật của kỳ tuyển sinh 2025 là việc ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin vào quy trình xét tuyển. Hệ thống hỗ trợ tuyển sinh chung của Bộ GD&ĐT cho phép thí sinh chỉ cần đăng ký ngành học mong muốn mà không cần phải chọn phương thức xét tuyển cụ thể. Việc xét tuyển sẽ do hệ thống tự động thực hiện, giúp giảm bớt thủ tục, hạn chế sai sót và tối ưu hóa nguyện vọng của thí sinh. Hệ thống sẽ tự động chọn ra phương thức xét tuyển tối ưu nhất cho từng thí sinh, đảm bảo quyền lợi tối đa.
Lộ Trình Số Hóa Kỳ Thi
Bộ GD&ĐT đã đưa ra lộ trình rõ ràng cho việc số hóa kỳ thi trong tương lai. Giai đoạn 2025-2030, kỳ thi sẽ giữ ổn định phương thức thi trên giấy. Sau năm 2030, Bộ sẽ từng bước thí điểm thi trên máy tính đối với các môn thi trắc nghiệm ở các địa phương có đủ điều kiện, có thể kết hợp giữa thi trên giấy và thi trên máy tính. Khi tất cả các địa phương có đủ điều kiện, hệ thống sẽ chuyển sang tổ chức hoàn toàn kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính cho các môn trắc nghiệm.
Tác Động Đến Số Lượng Thí Sinh
Biến Động Lựa Chọn Môn Thi
Việc thay đổi cấu trúc kỳ thi đã tạo ra những biến động đáng kể trong việc lựa chọn môn thi của thí sinh. Dù tổng số thí sinh dự thi năm 2025 tăng so với năm 2024, nhưng nhiều môn thi lại có số lượng thí sinh đăng ký giảm mạnh. Môn Sinh học là môn có lượng thí sinh giảm nhiều nhất, từ hơn 343.000 năm 2024 chỉ còn hơn 72.000 năm 2025, giảm đến 4,7 lần. Các môn khác cũng có xu hướng giảm như Ngoại ngữ (giảm 2,5 lần), Giáo dục công dân (giảm 2,3 lần), và Hóa học (giảm 1,4 lần).
Nguyên Nhân Và Hệ Quả
Việc số lượng thí sinh đăng ký nhiều môn giảm sâu có nguyên nhân từ quy định mới về môn thi. Năm 2024, thí sinh phải thi ít nhất 6 môn, trong khi năm 2025 chỉ thi tối đa 4 môn với bài thi tự chọn chỉ được chọn tối đa 2 môn. Điều này dẫn đến tình trạng nguồn tuyển sinh một số tổ hợp truyền thống như Toán-Hóa-Sinh (khối B) bị giảm đáng kể. Chỉ có Toán, Văn và Vật lý là các môn có số thí sinh đăng ký tăng so với năm trước, trong đó Vật lý là môn tự chọn duy nhất có xu hướng tăng.
Phản Ứng Từ Cộng Đồng Giáo Dục
Lo Lắng Của Phụ Huynh
Các bậc phụ huynh thể hiện sự lo lắng đáng kể trước những thay đổi của kỳ thi 2025. Nhiều phụ huynh lo ngại về việc con em phải thích ứng với chương trình giáo dục mới và cách thức ra đề thi khác biệt. Áp lực không chỉ đến từ việc đạt kết quả tốt mà còn từ sự bất định về độ khó của đề thi theo chương trình mới. Một số phụ huynh chia sẻ rằng họ "lo một, thì phụ huynh lo gấp mười" khi con cái chuẩn bị cho kỳ thi quan trọng này.
Thích Ứng Của Giáo Viên
Giáo viên cũng phải điều chỉnh phương pháp giảng dạy để phù hợp với định hướng mới. Các nhà giáo kỳ vọng về việc đánh giá toàn diện sau 4 năm thực hiện Chương trình GDPT 2018, bao gồm đánh giá về chương trình, sách giáo khoa, phương pháp giảng dạy và kết quả học tập của học sinh. Nhiều trường đã tích cực xây dựng nội dung ôn tập, thi thử các môn thi và đổi mới phương pháp dạy học, kết hợp dạy học trực tiếp và trực tuyến.
Điều Chỉnh Của Các Trường Đại Học
Các trường đại học đã chủ động điều chỉnh phương án tuyển sinh để thích ứng với những thay đổi. Đại học Bách khoa Hà Nội điều chỉnh tăng tỷ trọng xét tuyển bằng kết quả kỳ thi đánh giá tư duy lên 40%. Đại học Kinh tế Quốc dân giảm chỉ tiêu xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT xuống còn 15% và dành 83% cho phương thức xét tuyển kết hợp. Nhiều trường khác như ĐH Sư phạm Hà Nội, ĐH Thương mại cũng tăng chỉ tiêu xét tuyển các phương thức khác, bao gồm sử dụng điểm thi đánh giá năng lực.
Kế Hoạch Triển Khai Chi Tiết
Lịch Trình Kỳ Thi
Bộ GD&ĐT đã công bố chi tiết lịch trình tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025. Thí sinh đăng ký dự thi từ ngày 21-28/4/2025, thực hiện thủ tục dự thi ngày 25/6, thi chính thức ngày 26-27/6, và ngày 28/6 dự phòng. Kết quả thi sẽ được công bố vào 8h ngày 16/7/2025, sau đó là giai đoạn xét công nhận tốt nghiệp và cấp giấy chứng nhận. Thí sinh có thể nộp đơn phúc khảo từ ngày 16-25/7, với kết quả sau phúc khảo được công bố chậm nhất ngày 8/8/2025.
Lịch Xét Tuyển Đại Học
Quy trình xét tuyển đại học 2025 cũng có những điều chỉnh quan trọng về thời gian. Từ ngày 16/7 đến 17h ngày 28/7, thí sinh đăng ký và điều chỉnh nguyện vọng xét tuyển trực tuyến. Các trường công bố điểm sàn xét tuyển trước 17h ngày 23/7, thí sinh nộp lệ phí xét tuyển từ ngày 29/7 đến 5/8. Bộ GD&ĐT xử lý nguyện vọng xét tuyển từ ngày 13-20/8, và thí sinh phải hoàn thành xác nhận nhập học trước 17h30 ngày 30/8. Các đợt xét tuyển bổ sung sẽ diễn ra từ tháng 9 đến tháng 12/2025.
Thách Thức Và Cơ Hội
Những Thách Thức Cần Vượt Qua
Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 đặt ra nhiều thách thức cho tất cả các bên liên quan. Đối với học sinh, đây là áp lực lớn khi phải thích ứng với chương trình giáo dục mới và cách thức thi khác biệt. Giáo viên phải đổi mới phương pháp giảng dạy để phù hợp với định hướng đánh giá năng lực. Các trường đại học cần điều chỉnh phương án tuyển sinh và đảm bảo chất lượng đầu vào trong bối cảnh thay đổi cấu trúc kỳ thi. Hệ thống giáo dục cũng phải cân bằng giữa việc giảm áp lực thi cử và duy trì chất lượng đánh giá.
Cơ Hội Tích Cực
Bên cạnh thách thức, những đổi mới này mở ra nhiều cơ hội tích cực. Việc giảm số môn thi và buổi thi giúp giảm áp lực và chi phí cho thí sinh và gia đình. Hệ thống xét tuyển mới với 19 phương thức đa dạng tạo nhiều cơ hội hơn cho thí sinh. Định hướng đánh giá năng lực thay vì chỉ kiểm tra ghi nhớ sẽ thúc đẩy việc đổi mới phương pháp dạy học. Việc tăng tỷ lệ điểm học bạ khuyến khích học sinh học tập đều đặn suốt bậc THPT thay vì chỉ tập trung vào kỳ thi cuối cấp.
Kết Luận
Những đổi mới trong kỳ thi đại học 2025 đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng của hệ thống giáo dục Việt Nam hướng tới mô hình đánh giá toàn diện và hiện đại. Với việc áp dụng hoàn toàn Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018, kỳ thi không chỉ đơn thuần là công cụ kiểm tra kiến thức mà còn là phương tiện đánh giá năng lực vận dụng thực tiễn. Việc giảm từ 6 môn thi xuống 4 môn, bỏ xét tuyển sớm và áp dụng 19 phương thức xét tuyển mới thể hiện nỗ lực tạo ra một hệ thống tuyển sinh công bằng, minh bạch và linh hoạt hơn.
Tuy nhiên, thành công của những cải cách này phụ thuộc vào sự thích ứng và phối hợp chặt chẽ giữa tất cả các bên liên quan. Học sinh cần có thái độ học tập tích cực và thích ứng với phương pháp đánh giá mới. Giáo viên phải đổi mới phương pháp giảng dạy để phát triển năng lực cho học sinh. Các trường đại học cần điều chỉnh phương án tuyển sinh phù hợp với định hướng mới. Phụ huynh và xã hội cần hiểu rõ và ủng hộ những thay đổi tích cực này.
Nhìn về dài hạn, những đổi mới năm 2025 không chỉ là bước đệm để triển khai Chương trình GDPT 2018 mà còn mở đường cho việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào giáo dục. Lộ trình số hóa kỳ thi sau năm 2030 và khả năng phân cấp tổ chức thi cho địa phương trong tương lai sẽ tạo ra một hệ thống giáo dục linh hoạt và phù hợp với đặc thù từng vùng miền. Điều này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ bây giờ để đảm bảo chất lượng và tính công bằng trong giáo dục.
Đăng nhận xét
0Nhận xét